*Эдэр аҕаларга сүбэлэр*
___________________
___________
Хас биирдии эр киһи оҕолоругар үчүгэй аҕа буолуон баҕарара саарбаҕа суох. Аҕа оҕотун аҥаардас таптыыр, бүөбэйдиир эрэ буолбакка иитэр-такайар, сүбэлиир-амалыыр, олоххо сөптөөх суолу ыйар-кэрдэр оруоллаах киһи буолар.
Ордук олохторугар бастакы дьоһун хардыыны оҥорбут эдэр а5аларга сүбэ-ама буолуо диэн уйулҕа үөрэхтээхтэрэ 5 бастыҥ сүбэлэрин таһаарабыт.
Оҕо күн сирин көрдөҕүнэ ийэ буолбут кыыс-дьахтар эрэ олоҕо тосту уларыйар дии саныыллар. Онтон эдэр аҕа олорбутун курдук олорор, тулатыгар улахан уларыйыы көстүбэт диир киһи элбэх. Ол эрэн бу сыыһа өйдөбүл, аҕа буолары саҥа билбит эдэр киһи уйулҕатыгар даҕаны, тулалыыр эйгэтигэр даҕаны уларыйыылар буолаллара саарбаҕа суох.
*1№ СҮБЭ:*
«Оҕолоргун дьоллуоххун баҕардаххына бастатан туран ийэлэрин таптаа, харыстаа.» Бу судургу, ол эрэн олус туһалаах сүбэ!
*Тугу гыныахха:*
кэргэҥҥэр болҕомтолоох буол. Үлэ-хамнас өттүнэн өйөбүл буол, санаатын иһит, үллэһин. Быһата элбэхтэ кэпсэт, көмөлөс. Кыра да бириэмэҕэ оҕону бэйэҥ көрөн кэргэҥҥин сынньат (бу кэмҥэ эдэр ийэ утуйан ыллын, бэйэтин көрүннүн, итии чээй да истин).
Сибэкки дьөрбөтө саатар биирдэ эмэ бэлэхтээ, таптыырыҥ туһунан эт.
Бу барыта эдэр ийэ сүргэтин көтөҕүө, чахчы да сыһыаҥҥыт тупсан иһэрин бигэргэтиэ. Оҕо төрөөбүтүн кэннэ ийэ үгүстүк санаата тууйуллуон сөп. Онон үлэ кэннэ кэргэҥҥэр көмөлөһөргүн умнума, аһы астыыртан куотума.
Кыра да көмө бу кэмҥэ олус туһалаах буолуо.
*2№ СҮБЭ :*
Толлон турбакка кырачааны көрө-истэ, бүөбэйдии үөрэн. *Тугу гыныахха:*
куттаммакка оҕону сууннар, аһат, подгузнигын уларыт. Бастаан утаа эрэ толлуоҥ, онтон бэйэҥ да сөбүлүөҥ,
бу кэмҥэ оҕоҕун кытта сибээһиҥ күүһүрүө.
Оҕону бүөбэйдиир сатабыл дьахтарга инстинкт быһыытынан бэриллэр, онтон эр киһи бэлэм буоларга бэйэтэ дьулуһуохтаах, охторуом, быһа тутуом диэн санаалары кыйдыахтаах. Оҕону төрүөҕүттэн көрбүт-истибит аҕа оҕо улааттаҕына ордук истиҥ сыһыаннаах буолар диэн уйулҕа үөрэхтээхтэрэ бигэтик эрэнэллэр.
*3№ СҮБЭ:*
Дьиэ кэргэнинэн элбэхтик таһырдьа, паркаҕа күүлэйдээҥ, сынньаныҥ. Оҕону таҥыннарар, бэлэмниир уустуктардаах (ордук сахабыт сирин күһүнүгэр, сааһыгар), ол эрэн дьиэ кэргэн дьиэттэн атын сиргэ бииргэ буолуута олус туһалаах.
*Тугу гыныахха:*
саатар нэдиэлэҕэ биир күн бары бииргэ салгыҥҥа айылҕаҕа, уулуссаҕа тахсан күүлэйдээҥ, хаамыҥ.
Оҕо таһырдьа олус үчүгэйдик сынньанар, утуйар, иммунитета бөҕөргүүр.
Бу кэмҥэ кэрэ аҥаргытын кытта кэпсэтиҥ, үлэҕит туһунан кэпсээҥ, сонуннары ырытыҥ. Эдэр ийэ эйигиттэн ураты кэпсэтэр, алтыһар киһитэ суох кэриэтэ буоларын өйдөө.
*4№ СҮБЭ:*
Оҕоҥ таҥаһын, атаҕын таҥаһын кээмэйин билиэхтээххин.
Төһө да оҕо түргэнник улааттар бу сыыппаралар уларыйыыларын билиэх тустааххын. Баҕар тугу эрэ сөбүлээн атыылаһыаххын баҕарыаҥ, аймахтар-доҕоттор да ыйытыахтарын сөп.
Маныаха оҕоҥ таҥаһын кээмэйин билэр буоллаххына кэргэниҥ, дьонун сэргэҥ иннигэр тутум үрдүөҥ.
*5№ СҮБЭ:*
Аҕа буоларгынан киэн тутун! Тугу гыныахха: аҕа буолар сүрдээх долгутуулаах буолара саарбаҕа суох.
Ол иһин бэйэ туругун көрүнэ сырыт, хас биирдии хамсаныыгар эрэллээх буол, үчүгэйи эрэ толкуйдаа. Оччоҕо эрэ бу Аҕа буолар улахан эппиэтинэһи дьоһуннук, сөптөөхтүк сүгэр кыахтаныаҥ. Оҕоҥ хас биирдии ситиһиититтэн кынаттанан, үтүө киһи буолан улаатарыгар кыһаллан дьиэ кэргэн туллар тутааҕа, аҕа баһылыга буол!
Читать далее