*Бэйэни сайыннарарга уон хардыы*

*1. Үөрэт*

Дьон санаатын, араас сирдэри, идиэйэлэри чинчий. Чуҥкук киһи күннээҕи түбүктэн уратыны тугу да гыныан баҕарбат.
Ол түбүктэн туора таҕыс. Саҥаны билэргэ кыһалын. Тулалыыр эйгэ хаһан баҕар интэриэһинэй.

*2. Үллэстэри сатаа*

Тугу булбуккун, билбиккин-көрбүккүн, сатаабыккын дьону кытта үллэстэр буол.
Бары эн суолгунан барбатахтара чуолкай, онон эн сылдьыбыт сырыыларыҥ дьоҥҥо интэриэһинэй буолуо.

*3. Дьарыктан*

Тугунан баҕар дьарыктан. Үҥкүүлээ, кэпсэт, ай-тут, билсис, оонньоо, көмөлөс. Тугу гынарыҥ бэйэҥ баҕа санааҥ, кылаабынайа дьарыктан эрэ.
Таах таракаан эрэ сылдьар, онон таах сылдьыма

*4. Бэйэҥ уратыгын билин*

Орто дойдуга бу киһи саамай нормальнай диэн стандарт туруорбатахтара, ханнык баҕар киһи уратылаах.
Ол уратыгын кистээн комплекстаама, төттөрүтүн эн ол уратыҥ дьоҥҥо интэриэһи тардыаҕа

*5. Кыһаллыгас буол*

Эн бу орто дойдуга дьон туһугар кыһаллар буоллаххына, ол дьонуҥ эйиэхэ кыһаллыахтара

*6. Киһиргээмэ*

Бэйэмсэхтэнии хаһан баҕар адаҕалыыр.
Аҥардас бэйэҕит эрэ эрэлгитинэн таастаах хайаны самнарбаккын, төттөрүтүн дьонтон туора көрүллүөҥ.

*7. Биир сиргэ олорума*

Тугу толкуйдаабыккын олоххо киллэрэ сатаа.
Дьон оҥорботоҕун оҥоро сатаа.
Олбоххо олороргут тухары хаһан да сайдыаххыт суоҕа.

*8. Айыллыбыты айа сатаама*

Дьон кэннин сырсар туһата суох, бэйэҥ туора суолу тутус. Хаһан баҕар уруулга бэйэҥ олороруҥ астык.

*9. Хорсун буол*

Ураты, утары уонна дьикти суолу тутуһарга хорсун буолуохха наада.
Онто суох буоллаххына элбэҕи ситиспит хорсун киһини холуннарар кутуйахха кубулуйуоҥ.

*10. Дьон үөхсэрин истимэ*

Тугу да гыммат киһини мөхпөттөр, тыыппаттар.
Эн тугу эмит гынан бардаххына эйигин саҥарыахтара, үөҕүөхтэрэ, сэнии сатыахтара, кириитикэлиэхтэрэ, эн ону барытын истэ сатаама, ити хаһан баҕар баар суол. Көннөрү дьон тугу ситиспитэҕин эн ситиһэн эрэр буолаҥҥын күнүүлээн саҥараллар диэххин эрэ сөп.